Fare Hipokampusunda Nörojenik Niş Elemanı Olarak Astrositlerin, Gebelik ve Sonrası Dönemde Nörogeneze Etkilerinin İncelenmesi

Erişkin beyninin hipokampusunda çoğalan nöral kök hücrelerin sub granüler zona yerleştiği ve burada entegre olarak işlev kazandıkları bilinmektedir. Nörojenezin gerçekleştiği mikroçevre nörojenik niş olarak adlandırılır. Bu nişlerde pek çok farklı etken nörojenez dinamikleri üzerinde etki gösterir. Bu etkenlerden birisi de beynin glial destek hücreleri olan astrositlerdir. Bu hücrelerin nörojenezdeki işlevleriyle ilgili çok sayıda çalışma bulunmaktadır. Gebelik sürecinin de nörojenez üzerinde önemli etkilerinin olduğu pek çok çalışmayla ortaya konulmuştur. Gebeliğin astrositler üzerinde de önemli değişikliklere yol açtığı farklı çalışmalarda gösterilmiştir. Ancak gebelik sürecinde astoritlerin nörojenez üzerindeki etkilerinin değişip değişmediği, varsa bu değişimin nasıl olduğu konusunda çalışmalar literatürde bulunmamaktadıra rastlayamadık. Çalışmamızda hiç doğum yapmamış nullipar (n=6), gebeliğin 7. gününde (n=6), gebeliğin 17. gününde (n=6), doğumun gerçekleştiği yaptığı günde (n=6), lohusa 7. gününde (n=6), lohusa 28. gününde (n=6) ve lohusa 40. gününde (n=6) olmak üzere 42 hayvan kullanılacaktır. Hayvanlardan anestezi altında beyinlerinden hipokampusları çıkarılacak ve bir taraf doklularından enzimatik disosiyasyon sonrası akım sitometrik sorting yöntemiyle olgun astrositler toplanacaktır. Diğer taraf hipokampusu ise paraformaldehitle tespit edilecek ve dondurup kesitler alınacaktır. Sorting ile toplanan astrositlerden mRNA izolasyonu yapıldıktan sonra, kantitatif PCR yöntemi ile nörojenezde rol oynadığı bilinen faktörlere ait genlerin ekspresyonları analiz edilecektir. Dondurma kesitler ise astrosit ve nöral kök hücre belirteç antikorları ile ikili işaretlenecek ve nörojenez mikroçevresindeki astrosit dağılımlarının gebelik öncesi, esnası ve sonrasındaki değişimleri değerlendirilecektir. Elde edilecek tüm bulgular birlikte analiz edildikten sonra yorumlanacak ve bilimsel bildiri ve yayın olarak hazırlanacaktır.

MERSİN ÜNİVERSİTESİ 05.06.2017 – ŞAKİR NECAT YILMAZ, DENİZ KİBAR, DERYA YETKİN

Devam Ediyor ARAŞTIRMA PROJESİ Yürütücü

Erişkin Hipokampal Nörogenez’indeki Farklılaşma Basamaklarında DNA Metilasyon Dinamiklerinin Rolünün Araştırılması

Bu projede, farklı yaşamsal evrelerdeki sıçanların mekânsal öğrenme kabileyeti Morris Su Tankı Testi (MSTT) ile arttırılmıştır. Bu öğretme eylemine cevap olarak oluşan hücresel, moleküler ve epigenetik düzeylerdeki yanıtlar, beyinde öğrenmenin ilk olarak oluştuğu hipokampus’un (HP) dentate girus (DG) kısmında incelenmiştir. Deney modelini oluşturmak için adolesan, erişkin ve yaşlanma döneminde olan Sprague Dawley erkek sıçanlar MSTT’ye alınırken (ÖG), yaş ve cinsiyet açısından denk naif sıçanlar ise kontrol olarak (KG) kullanılmıştır. Tüm sıçanlarda, DG’de öğrenme ile ilişkili bazı genlerin ekspresyon seviyeleri RT-PCR, bazılarıyla ilişkili CpG metilasyon durumları ise bisülfit sekanslama ile belirlenmiştir. Ayrıca, DG dokusunda, bazı önemli nöral ve epigenetik olaylara ait faktörler akım sitometrik olarak analiz edilmiştir. Genel sorumuza dair, histolojik çözünürlükte bir nöroepigenetik profil sunmak için de Calbindin/5hmC ikili immünohistokimyasal işaretlemesi gerçekleştirilmiştir. Fizyolojik sonuçlarımız; yaş gruplarının kendi içlerinde mekânsal öğrenme kabiliyetini arttırmış fakat bunun yaşlanmayla birlikte zayıflamış olduğunu göstermiştir. Mekânsal hafızanın ise gruplar arasında değişmediği görülmüştür. Bu fizyolojik artışa paralel, DG dokusunda analizini yaptığımız genlerin bir kısmı gruplar arasında değişmezken, bir kısmı ise belirli yaş gruplarında ÖG’de daha düşük ya da yüksek olarak ölçülmüştür. Epigenetik faktörlere ait mRNA ekspresyonunda anlamlı değişim görülmemiştir. Akım sitometrik olarak ölçülen tek anlamlı epigenetik farklılık, P45 ÖG’de KG’ye kıyasla global 5mC’deki düşüklük olarak kaydedilmiştir. Gad67 tüm yaşlarda ÖG’de KG’ye kıyasla azalırken, TH açısından tek farklılık P120 ÖG’de KG’ye kıyasla azalma olarak ölçülmüştür. İmmünohistokimyasal analizlerde, mekânsal öğrenmenin P45 DG tabakalarındaki Calbindin ekspresyonunu arttırdığı, P550’de ise bir tabakada düşürdüğü kaydedilmiştir. Bdnf Ekson IX CpG metilasyonunun tüm gruplarda yüksek olduğu tespit edilmiştir. Yaşlar içinde KG/ÖG karşılaştırmasında anlamlı farklılık gözlenmemiştir. Rac1 geniyle ilgili CpG’lerin metilasyonunun çok düşük olduğu tespit edilmiştir. Literatürde, çalışmamızla bir bütün halinde karşılaştıracak bir araştırma bulunmasa da elde ettiğimiz bilgiler benzer soruları inceleyen araştırmalarla örtüşmektedir. Araştırmamız mekânsal öğrenme kabiliyetinin altında yatan bazı nöroepigenetik dinamikleri sistematik biçimde sunması açısından benzer çalışmalara harita olabilecek niteliktedir. Anahtar Sözcükler: Erişkin Hipokampal Nörogenez, Mekânsal Öğrenme ve Hafıza, DNA Metilasyonu, Epigenetik

01.02.2017 – 01.08.2019 NAİL CAN ÖZTÜRK, ŞAKİR NECAT YILMAZ, AHMET HAKAN ÖZTÜRK, ÇAĞATAY TARHAN

Tamamlandı -Tübitak 1001 Danışman

Erişkin Olfaktör Nörogenezinde DnaMetilasyon Ve Demetilasyon Dinamiklerinin Olası Rolü

MERSİN ÜNİVERSİTESİ 01.11.2014 – 19.11.2018 ŞAKİR NECAT YILMAZ, MUSTAFA ERTAN AY, NAİL CAN ÖZTÜRK, İSMAİL YAĞMURHAN GİLAN, MEHMET TUĞHAN KIZILTUĞ, MEHMET EMİN ERDAL

Tamamlandı -Tübitak 1001 Yürütücü

Retina Pigment Epitel Hücrelerinde ARPE 19 Hidrojen Peroksit ile Oluşan Oksidatif Stres Yanıtta mikroRNA Ekspresyon Profilleri ve Vasküler Endotel Büyüme Faktör İnhibitörü İlaçların Bu Yanıtlar Üzerindeki Etkinliğinin Araştırılması

MERSİN ÜNİVERSİTESİ 15.01.2015 – 15.01.2017 LOKMAN AYAZ, ERDEM DİNÇ, ŞAKİR NECAT YILMAZ

Tamamlandı -Tübitak 3501 Danışman

BAP

MONOCRATALİNE İLE PULMONER HİPERTANSİYON OLUŞTURULAN SIÇANLARDA MEZANKİMAL KÖK HÜCRE TEDAVİSİ, BOSENTAN, SİLDENAFİL VE BU İLAÇLARIN KOMBİNASYONU İLE KARŞILAŞTIRMA

MERSİN ÜNİVERSİTESİ 01.04.2012 – 01.04.2013 ŞAKİR NECAT YILMAZ, OLGU HALLIOĞLU KILINÇ, SELVİ GÜLAŞI, MURAT ÖZEREN, BELGİN BÜYÜKAKILLI, SERKAN GÜRGÜL, EBRU BALLI, DERYA KARPUZ

Rat groin flebinde eritropoetin ve iskemik ön koşullandırmanın iskemi reperfüzyon hasarına etkileri

cerrahi flep ve eritropoietin

–

Deneysel Hipoksik İskemik Beyin Hasarı Oluşturulmuş Sıçanlarda Astrosit Kök Hücre Naklinin Bilişsel ve Motor Yetiler Üzerine Etkilerinin Araştırılması

astrositik kök hücre

–

Normal ve kompaklaşma kusuru gösteren insan embriyolarındaki bağlantı komplekslerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi ve gebelik oranlarına etkisi

embriyolarda kompaktlaşma kusuru

–