Uluslararası kategoride proje bulunamadı!
Metotreksatın neden olduğu nefrotoksisite üzerine naringenin koruyucu etkilerinin araştırılması
-
17.07.2024 – ZUHAL UÇKUN ŞAHİNOĞULLARI, ARZUM ARZU
CYP7A1 ve SLCO gen polimorfizmleri ve Sağlıklı Bireylerde Serum Lipid Profillerinin Araştırılması
Koroner kalp hastalığı, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde en başta gelen ölüm nedenidir. Bu hastalığa yol açan risk faktörlerinin belirlenmesi ve tedbir alınması mortalite ve morbidite oranın azalmasında önemli rol oynamaktadır. Birçok çalışma, artan koroner kalp hastalığı riski ile dislipidemi arasında güçlü bir ilişkinin olduğunu göstermiştir. Dislipidemi, total kolesterol (TK), trigliserid (TG), LDL-C yüksek plazma veya serum düzeylerini ve yüksek yoğunluklu lipoprotein kolesterolün (HDL-C) düşük düzeylerini içeren bir durumdur. Genetik ve demografik, diyet, alkol tüketimi, sigara içimi, egzersiz, hipertansiyon gibi çevresel faktörler serum/plazma lipid düzeylerini etkileyebilmektedir. Genetik polimorfizm, serum lipid konsantrasyonlarında bireylerarası varyasyonların %40-60’inden sorumludur. CYP7A1 geni tarafından kodlanan kolesterol 7α-hidroksilaz (CYP7A1, EC 1.14.13.17), karaciğerde kolesterolün safra asit dönüşümünde hız kısıtlayıcı enzimdir. Bundan dolayı kolesterol homeostazisinin düzenlenmesinde ve LDL-C metabolizmasında önemli bir rol oynar. CYP7A1 genin promotor bölgesinde yaygın tek nükleotid polimorfizmi (TNP) c.204 A> C tanımlanmıştır. CYP7A1 -203A>C polimorfizmi ile kolesterol ve safra asit metabolik bozuklukları arasında ilişkiyi araştıran pek çok çalışma bulunmaktadır. Ancak, farklı çalışma dizaynından ve populasyondan, vb. dolayı sonuçlar yetersiz veya tutarsızdır. Ayrıca, sağlıklı bireyler üzerinde yapılan yeterli çalışma bulunmamaktadır. OATP1B1’i kodlayan SLCO1B1 geninde ve OATP1B3’ü kodlayan SLCO1B3 geninde çeşitli TNP’ler rapor edilmiştir ki bunların bazıları fonksiyonel önemi bulunmaktadır. Çalışmamızda, SLCO1B1 c.521T>C, 388A>G TNP’ler c.463C>A, c. 89595 T>C TNP’ler ve SLCO1B3 c.334T˃G ve Ins/Del polimorfizmleri çalışılacaktır. OATP1B1 ve OATP1B3 safra asit hepatosellüler alımında rol oynarlar dolayısıyla safra asit biyosentez yolağını etkiler. Safra asit biyosentez yolağı da hepatositlerin intraselüler kolesterol içeriğinin önemli belirleyicisi olarak gösterilir. Projenin amacı; i) Sağlıklı bireylerde SLCO1B1 c.388A>G, c.521T>C, c.89595T>C, c.463C>A, SLCO1B3 c.334T˃G, SLCO1B3 Ins/Del (-28 ile -11) ve CYP7A1 c.-203A>C polimorfizmlerin serum lipid (HDL-C, LDL-C, total kolesterol, VLDL, trigliserid) düzeyleri üzerindeki etkisini araştırmak; ii) CYP7A1 c.-203A>C, SLCO1B3 c.334T˃G, SLCO1B3 Ins/Del (-28 ile -11) ve SLCO1B1 c.89595T>C polimorfizmlerin Türk populasyonunda allel ve genotip frekanslarını tespit etmek; iii) çevresel faktörlerin (diyet, yaş, cinsiyet, sigara kullanımı, alkol tüketimi, vücut kitle indeksi, diastolik/sistolik kan basıncı vb.) serum lipid düzeyleri üzerindeki etkilerini araştırmak; iv) genotip ve çevresel faktörlerin total safra asit düzeyleri üzerindeki etkilerini araştırmak; v) total safra asit düzeyleri ile serum lipid düzeyleri arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Bireylerin serum lipid profillerini belirlemektir.
04.01.2016 – 04.01.2018 ZUHAL UÇKUN ŞAHİNOĞULLARI, NECMİYE CANACANKATAN, CEM YALAZA, MEHMET CANACANKATAN
Vankomisinin Yaşamsal Organlarda Oluşturduğu Toksik Etkiler Üzerinde Silimarin ve Naringenin Etkilerinin Araştırılması
Glikopeptid bir antibiyotik olan vankomisin (VCM), aerobik ve anaerobik gram-pozitif bakterilere karşı antibakteriyel etkiye sahiptir. Vankomisin, ciddi Metisiline dirençli Staphylococcus aureus (MRSA) enfeksiyonlarında en çok tercih edilen ilaçtır. Ancak, VCM önemli nefrotoksik yan etkilere sahiptir. Vankomisin kaynaklı nefrotoksisitenin ilacı alan hastaların % 5-25’inde oluştuğu bildirilmiştir. Vankomisin kaynaklı nefrotoksisite mekanizması tam olarak bilinmemektedir. Nefrotoksisitenin oluşumunda, artan ROS üretimi, artan lipid peroksidasyon, antioksidan savunmanın azalması, artan inflamatuvar sitokinler ve kemokinler önemli rol oynamaktadır. Oksidatif stress, inflamatuar kaskadların aktivasyonu, nitrosatif doku stresi, apoptotik hücre ölümü müteakip proteazların kaspaz ailelerin up-regülasyonuna yol açar. Flavonoidler çeşitli farmakolojik etkilere ve terapötik uygulamalara sahip doğal maddelerdir. Silimarin, Silybum marianum tohumlarından izole edilen bir flavonoid karışımı olup güçlü serbest radikal süpürücü, antiinflamatuar, immünomodülatör ve karaciğer yenileyici özelliklere, antifibrotik, antilipid peroksidatif, doza bağlı anti apoptotik etkilere sahiptir. Naringenin doğal bir flavonoid olup naringinin aglikonudur. Naringenin farmakolojik olarak potansiyel antioksidan, antiinflamatuar, antitümör, antikanserojen, antiaterojenik, hepatoprotektif, nefroprotektif ve antimutajenik aktivitelere sahiptir. Naringenin ve silimarinin antioksidan özellikleri çok iyi tanımlanmış olmasına rağmen bu zamana kadar vankomisinin neden olduğu nefrotoksisite üzerine etkileri incelenmemiştir. Bu araştırmada Kaspaz -3, -8 ve -9 enzim aktiviteleri; glutatyon (GSH), nitrik oksit (NO) ve malondialdehit (MDA) miktarları; kan üre azotu (BUN) ve kreatin düzeyleri incelenerek Wistar albino sıçanlarda vankomisin kaynaklı nefrotoksisiteye karşı silimarinin ve naringeninin koruyucu etkileri araştırılmış ve kontrol grupları ile karşılaştırıldığında çalışılan hayvanlara karşı her iki bileşiğin etkili olduğu bulunmuştur.
01.07.2016 – 01.07.2017 SEVDA GÜZEL KARA, ZUHAL UÇKUN ŞAHİNOĞULLARI, NECMİYE CANACANKATAN, BANU COŞKUN YILMAZ, ŞERİFE EFSUN ANTMEN, CEM YALAZA
Antidepresan Tedavide CYP2C19, CYP3A4, SLC6A4 ve BDNF Genlerindeki Polimorfizmlerin ve Plazma Ilaç Düzeylerinin Sitalopram ve Sertralin Yanıtı ve Yan Etkiler Üzerine Etkisi
Bu çalışmanın amacı major depresyon hastalarında sitalopram (SİT) ve sertralini (SERT) farmakogenetik ve plazma miktarları açısından araştırmaktır. Bundan dolayı her iki ilacın farmakokinetiğini CYP2C19*2, CYP2C19*17, CYP3A4*1B, CYP2B6*6, CYP2B6*9) ve farmakodinamiğini etkileyen genlerdeki (SERT, BDNF) polimorfizmler araştırılmıştır. Genlerdeki polimorfizmler polimeraz zincir reaksiyonu ve restriksiyon parça uzunluk polimorfizmi yöntemiyle belirlenmiştir. Sitalopram ve sertralin major metaboliti desmetilsitalopram (DSİT) ile desmetilsertralin (DESRT) plazma konsantrasyonları da yüksek performanslı sıvı kromatografisi ile ölçülmüştür. CYP2C19*1/*1 yabanıl tip ile CYP2C19*1/*2 + *2/*2 varyant genotipli hastalar arasında DSİT plazma konsantrasyonunda, SİT/DSİT oranlarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0,05). *2 alleli taşıyan varyant hastalar yabanıl tip hastalara göre daha yüksek SİT/DSİT oranı ve daha düşük DSİT plazma konsantrasyonuna sahiptiler. Tedaviye yanıt veren ve yanıt vermeyen hastalar arasında SİT, DSİT plazma konsantrasyonları, SİT/DSİT, ve C/D oranları açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark gözlenmemiştir. Ancak, cinsel disfonksiyonu olan ve olmayan hastalar arasında SİT/DSİT oranlarında anlamlı bir fark gözlenmiştir. Çalışmada CYP2B6*4, CYP2B6*6, CYP2B6*9 yabanıl tip, heterozigot ve mutant bireyler arasında sertraline metabolizmasının veriminin bir göstergesi olan desmetilsertralin/sertralin konsantrasyon oranları bakımından istatiksel olarak farklılıklar bulunmuştur. CYP2B6*6, CYP2B6*9 taşıyıcılarının yabanıl tiplere oranla sertralin tedavisine daha iyi cevap verdikleri gözlenmiştir. Bireyler arasında görülen ilaç yanıtı ve yan etkilerindeki farklılıklar çok sayıda ilaç tedavisinde etkililik ve güvenlilik açısından çeşitli sorunlara neden olmaktadır. Genotipleme ve terapötik ilaç izlenmesi, özellikle psikofarmakoterapide terapötik etkililiğin arttırılması ve advers ilaç reaksiyonlarının azaltılmasında önemli bir potensiyele sahiptir.
01.09.2009 – 01.03.2013 HALİT SİNAN SÜZEN, BORA BASKAK, ERGUVAN TUĞBA ÖZEL KIZIL, YALÇIN DUYDU, HALİSE ÖZGÜVEN, ZUHAL UÇKUN ŞAHİNOĞULLARI