Viral Hepatit B hastalarında ilk tedavi öncesi reverse transkriptaz inhibitörü nükleosid analoğu ilaç direnç profilinin çıkarılması

Hepatit B virüsü, viral hepatit B hastalığının etkeni olan bir DNA virüsüdür. İnfeksiyon kronikleştiği zaman fibroz, siroz ve/veya hepatosellüler karsinoma gibi önemli tablolara neden olabilir. Hepatit B bulaşıcı bir hastalıktır ve halen tüm dünyada önemli bir sağlık sorunudur. Türkiye’de günümüzde her 3 kişiden yaklaşık 1’i Hepatit B virüsü ile karşılaşmıştır. Aynı zamanda her 10 kişiden 1’i Hepatit B virüsünü taşımakta ve bulaştırmaktadır. Hastaların %75-80 inde herhangi bir belirti vermeksizin gelişir, taramalarda ve kan bağışlarında yapılan tetkiklerde tesadüfen tespit edilir. Tedavisinde IV yol ile verilen interferon/ Pegile interferon veya oral yoldan verilen Lamivudin, Adefovir, Entecavir, Telbivudine, Tenofovir gibi nükleosid/nükleotid analoğu ilaçlar kullanılmaktadır. Tedavide daha çok yukarıda belirtilen oral antiviraller tercih edilmektedir. Ancak bu ilaçlara karşı HBV’nün replikasyon stratejisi ve biyolojik özelliklerinden dolayı, zamanla ilaçtan ilaca değişiklik göstermekle beraber farklı oranlarda ilaca direnç mutasyonları ortaya çıkmaktadır. Gelişen dirençli virüsler hastalardan sağlam bireylere de bulaşabilme olasılığına sahiptir. Bu nedenle ilk tedavi öncesinde de ilaç dirençli HBV ile infeksiyon olasılığı vardır. Ülkemizde uygulanan (18.02.2015 tarihli) sağlık uygulama tebliğine göre: “İlk tedaviye başlamak için; HBV DNA seviyesi 10.000 (104) kopya/ml (2.000 IU/ml) veya üzerinde olan hastalar, HBV DNA sonucu ve karaciğer biyopsi raporuna göre hastaların tedavisine interferonlar veya oral antiviraller ile başlanabilir. Oral antiviral tedaviye; Erişkin hastalarda; günde 100 mg lamivudin veya 600 mg telbivudin veya 245 mg tenofovir veya 0,5 mg entekavir ile başlanır” ifadeleri yer almaktadır. Ancak tedavi öncesi olası direnç profili bilinmeden uygulanan antiviral tedavi tamamen hekimin insiyatifine ve tecrübesine bırakılmıştır. Bu projenin hedefi; başlangıç olası direnç profilinin belirlenmesi ve buna göre tedaviye başlanması ile hem hekimlere önemli ölçüde yol gösterici olabilmek, hemde gereksiz ilaç kullanımına ve buna bağlı olarak ortaya çıkan zaman kaybı, yan etki ve ekonomik zararları önemli ölçüde minimalize edecek bulgular elde etmektir. Literatürde bu ve buna benzer çalışma sayısı son derece sınırlıdır. Bu projedeki amacımız; tedaviye başlanmamış HBV DNA’sı pozitif, olan 72 adet 18 yaş üstü viral hepatit B hastasında Lamivudin, Adefovir, Entecavir, Telbivudine, Tenofovir olası direnç profilinin tek seferde yapılacak PCR-DNA dizi analizi ile belirlenmesi ve buna bağlı olarak yukarıda belirtilen hedeflere ulaşmaya katkı sağlamaktır. Projenin ilk 8 ayında çalışma örnekleri toplanacak, satın alma işlemleri gerçekleştirilecektir. Son 6 ayında ise deneysel çalışmalar tamamlanacaktır. Klinik takipleri MEÜ. Tıp Fakültesi Hastanesi Gastroenteroloji B.Dalı kliniğinde Prof. Dr. Orhan SEZGİN tarafından yapılan, HBsAg’si pozitif, anti-HBsAg’si negatif ve HBV DNA’sı pozitif olan ve HBV DNA miktarı ve karaciğer fonksiyon testleri bakımından 6 ayda bir kontrole gelerek takip edilen ancak hiç tedavisine başlanmamış hastalardan 5 ml kan örneği alınacaktır. Bu örnekler dokt. Öğr. Arş. Gör. Zehra ÖKSÜZ tarafından teslim alınarak MEÜ. Eczacılık Fakültesi Farmasötik Mikrobiyoloji A. Dalı laboratuvarına getirilip burada serumu ayrılarak -20°C’de saklanacaktır. Bu serumlardan dokt. Öğ. Arş. Gör. Zehra Öksüz, Prof. Dr. Mehmet Sami SERİN ve Doç. Dr. Aylin DÖĞEN tarafından aynı birimde, DNA izole edilerek, HBV genomunda tüm nükleosi

01.07.2015 – 04.07.2020 MEHMET SAMİ SERİN, AYLİN DÖĞEN, ORHAN SEZGİN, ENGİN KAPLAN, ZEHRA ÖKSÜZ KARAARSLAN

Tamamlandı Yükseköğretim Kurumları tarafından destekli bilimsel araştırma projesi Yürütücü

ADAMTS 13 Eksikliğine Neden Olan İnhibitör Otoantikorların Stimülasyonunda Bazı Tropikal Viral Ve Paraziter Etkenlerin Olası Rolünün Araştırılması A Tipi BAP ECZ F FMB MSS 2010 3 A

MERSİN ÜNİVERSİTESİ 01.07.2010 – 01.07.2014

Tamamlandı ARAŞTIRMA PROJESİ Yönetici

Merkez Laboratuvarda Bulunan Gelişmiş İleri Teknolojik Sistemlerin Çalışabilmesi İçin Ön Hazırlık Laboratuvarının Kurulması Güdümlü Alt Yapı BAP ECZ F FM MSS 2010 3 GP

–

Devam Ediyor DİĞER Yönetici

Kronik Hepatit B li Hastaların Tedavisi Sırasında HBV Polimeraz Geninde Gelişen Mutasyonların Dizi Analizi Metodu ile Araştırılması BAP ECZ F TEB MSS 2004 3

–

Tamamlandı DİĞER Yönetici

HCV 1b izolatı ile kronik infekte hastalarda tedaviye yanıtta NS5A geni ISDR de gelişen mutasyonların önemi TF2002BAP54

–

Tamamlandı DİĞER Uzman